Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Nedir? (CMK 231)
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi boyunca kasıtlı bir suç işlenmez ve yükümlülüklere uygun davranılırsa ceza kararının ortadan kaldırılması ve davanın düşmesine yol açan bir cezanın bireyselleştirilmesi kurumudur (CMK md.231). Erteleme, takdiri indirim gibi bireyselleştirme kurumlarında mahkeme kararı birtakım hukuki sonuçlar doğururken, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunda ortada sonuç doğuracak bir mahkeme hükmü yoktur. Mahkeme, hukuk sisteminde sonuç doğuracak şekilde kararını henüz açıklamamış, açıklamayı geri bırakmıştır.
HAGB kararı, kişinin medeni, siyasi veya özel yaşamına hiçbir kısıtlama getirmeden adeta sanığa ikinci bir şans tanır. HAGB kararı, suç işleyen kişinin hayatına ceza hukuku müdahalesini adeta askıya almaktadır.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının (HAGB) şartları;
· Sanık daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamış olmalı
· Mahkemece, sanığın yeniden suç işlemeyeceği kanaatine varılmalı
· Mağdurun ve kamunun uğradığı zarar tamamen giderilmiş olmalı
· Sanık hakkındaki hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını kabul etmiş olmalı.
· Hükmün Açıklanması
· Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur. Bu süre içerisinde sanık hakkında 1 yıldan fazla olmamak üzere denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu tedbir, sanığın bir eğitim programına devam etmesi, bir kamu kurumunda veya bir başkasının gözetimi altında çalışması, belli yerlere gitmekten yasaklanması belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü kılınması ya da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesi olabilir. Sanığın bu yükümlülükleri yerine getirmemesi ve denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlemesi halinde sanık hakkında verilen hüküm açıklanır.
· HAGB İtiraz Dilekçesi
· Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edilebilir. Dilekçe, HAGB kararını veren mahkeme hangisi ise o mahkemeye verilir. İtiraz süresi kararın tefhim veya tebliğ tarihinden itibaren 7 gündür.
· HAGB Bozulması
· Sanığın denetimli serbestlik kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlemesi halinde sanık hakkında verilen hüküm açıklanır. Ancak, mahkemece sanığın durumu gözetilerek sanık hakkında verilen cezanın yarısına kadar infaz edilmemesi ya da koşulları varsa hapis cezasının ertelenmesi veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar verilebilir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları özel bir sisteme kaydedilir. Bu nedenle adli sicil kaydında görülmez. Bu kayıtlar, ancak bir soruşturma veya kovuşturma kapsamında savcı, hâkim veya mahkeme tarafından istenmesi halinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanılabilir.
HAGB kararı bir mahkumiyet hükmü değildir. Sanık, denetimli serbestlik sürecinde yükümlülüklerini yerine getirdiği ve kasten yeni bir suç işlemediği takdirde HAGB kararı kaldırılacak ve kişi hiç suç işlememiş gibi olacaktır. Dolayısıyla, HAGB kararının memuriyete engel teşkil etmez.
Comments